Članovi kluba 100P plus na stručnoj ekskurziji

Gradovi kraj reka

 

Program ovogodišnje prolećne stručne ekskurzije upotpunili smo obilaskom gradova podignutim na obalama reka.

U Sloveniji smo bili smeštene u Otočcu kroz koji protiče reka Krka.

 

Ulm -Nemačka

Ulm leži na mestu gde se reke Blau i Iler spajaju sa Dunavom. Većina delova grada, uključujući i stari grad, nalazi se na severnoj obali Dunava. Preko puta starog grada, na drugoj strani reke, nalazi se grad Noj-Ulm (Neu-Ulm) koji je do 1810. godine bio sastavni deo Ulma. Interesantno je da Ulm pripada pokrajina Bad Virtemberg, a Noj-Ulm pokrajini Bavarskoj.

Osim Dunava na jugu, grad je okružen šumama i brdima. Južno od Dunava, ravnice i brda konačno se završavaju na severnom obodu Alpa, koji su udaljeni otprilike 100 kilometara od Ulma i vidljivi su iz grada u vedrim danima.

Najstarije naselje u oblasti Ulma nastalo je u periodu ranog neolita, oko 5000. godine pre nove ere. Najraniji pisani pomen Ulma je 22. jul 854. godine nove ere, a Fridrih Barbarosa je grad proglasio Carskim gradom 1181. godine.

Ulm Minster (Luteranska crkva) se vekovima nadvija nad gradom. Gradnja ove gotičke crkve je započeta 1377, a završena je 1890. godine. Poznato je da Ulm Minster ima jedan od najviših crkvenih tornjeva na svetu (161,53 m). Zgrada ove crkve je, međutim, i pre toga rušila rekorde. Njen kapacitet da primi 20.000 ljudi umnogome je premašivao broj stanovnika u vreme osnivanja crkve. Izgradnju su finansirali građani Ulma.

Nakon bombardovanja Ulma 1944. godine, preko 80% srednjovekovnog centra grada ležalo je u ruševinama. Neki delovi grada su obnovljeni u modernom stilu, ali je većina delova istorijskog dela grada sačuvala autentičnost prilikom obnavljanja.

Nekadašnji slobodni carski grad može se pohvaliti raznim istorijskim atrakcijama, kao što su Gradska kuća sa složenim slikama na svojim spoljnim zidovima, Trgovačka kuća, drevna kamena kuća, kuća zakletve iz 17. veka i romanička kapela Svetog Nikole, koja sagrađena je oko 1220. godine.

 

Cirih (Zürich) – Švajcarska

Cirih je glavni finansijski, trgovački i kulturni centar Švajcarske. Leži na obalama Ciriškog jezera, a stari grad s uskim ulicama i starim očuvanim gradskim kućama nalazi se na obalama reke Limat koja ga preseca.

Prvi stanovnici ovog kraja bili su praistorijski narodi čije su se kolibe izdizale iz temelja od šipova zabijenih u obale jezera. Keltski Helveti su osnovali zajednicu na desnoj obali reke Limat; kada su Rimljani osvojili ovo područje oko 58. pre nove ere, napravili su naselje, koje su nazvali Turikum, carinarnica.

Godine 1218. Cirih je postao carski slobodni grad, a 1351. pridružio se Švajcarskoj Konfederaciji, koaliciji kantona koji su bili suprotstavljeni austrijskim Habzburgovcima. Zajednica je počela da se razvija u momentu kada su se trgovci naselili u gradu i iskoristili njegovu poziciju na evropskim trgovačkim putevima. Godine 1336. građani su prihvatili ustav koji je, demokratski zasnovan na esnafskom sistemu, balansirao moć raznih zanata i plemstva. Kako su cehovi postali moćniji, grad je mogao da otkupi svoju slobodu od cara 1400. godine, a poreske obaveze su ukinute.

Tokom Drugog svetskog rata, banke u Cirihu su iskoristile zakone o bankarskoj tajni da pomognu nacistima da sklone zlato i ukradene dragocenosti. Tek devedesetih godina prošlog veka uloga banaka tokom rata je objavljena u javnosti. Godine 1998. dve najveće švajcarske banke, Credit Suisse Group i UBS AG, pristale su da plate dve milijarde švajcarskih franaka međunarodnim jevrejskim organizacijama.

Grad pored vode kombinuje urbani život sa prirodom. Cirih vrvi od aktivnosti danju i noću svojim bezbrojnim događajima, mnogim muzejima i raznolikom gastronomskom scenom, kao i najživljim noćnim životom u Švajcarskoj. A ako želite odmor i opuštanje, možete biti u švajcarskim planinama za manje od sat vremena.

 

Linc (Linz) – Austrija

Linc leži duž reke Dunav 160 km zapadno od Beča. Nastao je kao rimska tvrđava Lentia i postao važan srednjovekovni trgovački centar. Do 13. veka imao je sve spoljašnje karakteristike grada, ali nijedno od gradskih prava. Postao je glavni grad provincije u 15. veku za vreme rezidencije cara Svetog rimskog carstva Fridriha III i bio je poznat po sajmovima.

Ovaj grad ima obilje istorijskih lepota: njegov prostrani glavni trg – koji se nalazi tik uz Dunav i jedan od najvećih u centralnoj Evropi – i njegov čudan Stari grad pružaju opušten i autentičan osećaj. Linc je bogat istorijskim građevinama, koje uključuju stari zamak, crkvu Svetog Martina, ranobaroknu gradsku većnicu, glavni trg iz 13. veka sa spomenikom Svete Trojice, Gradsku župnu crkvu, staru katedrala.

Ali, Linc je prepoznatljiv i po stalnoj želji za promenom i inovacijama. Nekada prvenstveno industrijski centar, Linc je postao pionir kada su u pitanju kultura, umetnost i tehnologija.

Ležeći na direktnoj železničkoj ruti između Baltičkog i Jadranskog mora, kao i na Dunavu, Linc ima velika pristaništa i užurbanu rečnu tranzitnu trgovinu.

 

Mauthauzen (Mauthausen) – Austrija

Romantične uličice, drevne kuće i srebrnasto svetlucavi Dunav oblikuju sliku Mauthauzena. Ako prošetate sunčanim kejom Heindlkai, osećaćete se kao da ste zakoračili stotinama godina unazad.

Davne 1189. godine car Fridrih I Barbarosa spalio je Mauthauzen do temelja jer je pokušao da naplati danak od njega i njegovih krstaša.

Dunav je doneo stanovnicima Mauthauzena bogatstvo i moć, ali su velike poplave uzele danak gradu. U Mauthauzenu su ljudi navikli da žive blizu vode, a blizina Dunava je i dalje veliki blagoslov za stari grad na Dunavu.

 

Koncentracioni logor Mauthauzen, Austrija

Nažalost, Mauthauzen je poznat i po jednom od najozloglašenijih nacističkih koncentracionih logora. Osnovan je u aprilu 1938. godine, ubrzo nakon što je Austrija pripojena nacističkoj Nemačkoj. Počevši kao satelit Dahaua, u Nemačkoj, postao je nezavisan kamp u proleće 1939. Pod upravom SS (nacistički paravojni korpus) stekao je sopstvene satelitske kampove širom Austrije, koji se svi zajedno nazivaju Mauthauzen.

Logor je obezbeđivao robovsku radnu snagu za rad u ranije napuštenim kamenolomima u blizini. Tokom prve godine, logor je primio zatvorenike prebačene iz Dahaua — uglavnom osuđene kriminalce, ali i takozvane „asocijalne elemente“, uključujući političke zatvorenike, homoseksualce i druge. Logor je kasnije postao pritvorski centar za antinaciste iz cele Evrope, uključujući 10.000 španskih republikanaca. Kasnije je Mauthauzen apsorbovao preživele u zloglasnim marševima smrti iz evakuisanih logora za istrebljenje. Sve kategorije zatvorenika su nosile zvanična uputstva Ruckkehr unervunscht („povratak nije poželjan“), i zato su zatvorenici izgladnjivani, premlaćivani, korišćeni za medicinske eksperimente i podvrgavani najzahtevnijim poslovima, posebno u lokalnim kamenolomima.

Kroz Mauthauzen je prošlo oko 200.000 zatvorenika. Oko 120.000 njih je umrlo, uglavnom od gladi, bolesti i teškoća rada. Oko 38.000 mrtvih bili su Jevreji. Mauthauzen je takođe imao gasnu komoru i gasne kombije, a od aprila 1944. do januara 1945. gasne komore u obližnjem zamku Hartheim su takođe korišćene za ubijanje zatvorenika koji su preslabi da bi mogli da rade ili suviše „nepoželjni” da bi bili u životu. SS je pobegao iz Mauthauzena malo pre nego što su američke trupe ušle u logor 5. maja 1945. godine.

Darinka Bolta